خبرگزاری آریا - تفاهم‌نامه تفویض اختیارات سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر به خراسان رضوی با حضور استاندار خراسان رضوی و معاون وزیر نیرو امضا شد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، در جلسه ستاد توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر استان با حضور غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی و محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و مدیرعامل سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) تفاهم‌نامه تفویض اختیارات سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر به استان خراسان رضوی امضا شد.
غلامحسین مظفری در این جلسه با تأکید بر اینکه موضوع توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر باید از سال‌های گذشته آغاز می‌شد، اظهار کرد: متأسفانه وضعیت ما در مشهد و استان مطلوب نیست و بخشی از آلودگی هوا ناشی از سوزاندن مازوت در نیروگاه‌هاست و باید تلاش کنیم به سمت استفاده از تونل‌های باد و ظرفیت انرژی خورشیدی حرکت کنیم.
وی با بیان اینکه هدف اصلی باید حذف نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و سوخت فسیلی و جایگزینی انرژی‌های پاک باشد، افزود: ناترازی انرژی به‌ویژه در سطح استان، باید با توسعه انرژی‌های نو جبران شود. سرمایه‌گذاری در این حوزه بسیار مهم است و نباید از انتقال دانش و تکنولوژی به کشور غافل شویم تا در آینده با بحران‌های مشابه مواجه نشویم.
مظفری تصریح کرد: اگر قرار است اتفاق مثبتی بیفتد، باید با مشارکت مردم باشد. باید از این فرصت‌ها استفاده کنیم، در کنار مردم باشیم و از آن‌ها بخواهیم مشارکت کنند. در بسیاری موارد باید ببینیم مردم چه می‌خواهند و مطابق با آن عمل کنیم. این همکاری مردمی در تمام ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ضروری است.
وی در ادامه با اشاره به اجرای سه‌شنبه‌های بدون خودرو گفت: این طرح باید جدی گرفته شود. ما در استان می‌توانیم حرکت‌هایی مانند سه‌شنبه‌های بدون خودرو را جدی‌تر دنبال کنیم.
استاندار خراسان رضوی با گلایه از تمرکز اختیارات در پایتخت اظهار کرد: علی‌رغم تأکید رئیس‌جمهور مبنی بر واگذاری اختیارات به استانداران، هنوز بدنه دولت در برابر این واگذاری مقاومت می‌کند. تنها چیزی که برای ما مانده، توقع بدون تفویض اختیار است. در حالی که بسیاری از سفرهای مدیران استانی به تهران، صرف اخذ مجوزهایی می‌شود که باید در استان تصمیم‌گیری شود.
وی ادامه داد: اگر توانایی مدیریت منطقه‌ای را داریم، باید اختیار هم داشته باشیم. باید یک گام جلوتر برویم و پیش‌نویس پروانه‌ها را در استان صادر کنیم.
مظفری افزود: کمیسیون ماده 5 نقش مهمی دارد و شورای عالی شهرسازی باید ظرف دو هفته نظر نهایی خود را ارائه دهد. اگر ایرادی نبود، باید پروانه‌ها تأیید شود تا از بی‌تصمیمی و تأخیر در پروژه‌ها جلوگیری کنیم.
استاندار خراسان رضوی با اشاره به امکان نصب پنل‌های خورشیدی در 800 تا 900 هزار واحد مسکونی استان، گفت: باید یک حرکت وسیع در سطح استان برای استفاده از این ظرفیت آغاز شود. در پروژه‌های صنعتی سه مگاواتی نیز باید درصد مشخصی برای بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر تکلیف شود.
وی با تأکید بر اینکه توسعه انرژی‌های پاک نیازمند همکاری همگانی است، افزود: بسیاری از مدیران اجرایی و سرمایه‌گذاران نیز در این مسیر همراهی کرده‌اند. ما باید پروژه‌های بزرگ و مزارع خورشیدی ایجاد کنیم تا خراسان رضوی بتواند در این حوزه الگو باشد.
مظفری همچنین با اشاره به ضرورت استفاده حداکثری از ظرفیت‌های انرژی خورشیدی استان، بیان کرد: میانگین تابش خورشید در خراسان رضوی بالاتر از بسیاری از نقاط کشور است و می‌توان از آن بهره‌برداری مطلوبی داشت. اگر نگاه ملی به تمرکز زدایی جدی شود، استان می‌تواند در مسیر توسعه پایدار و رفع ناترازی انرژی نقش محوری ایفا کند.
برنامه‌ریزی برای احداث 30 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر طی 4 سال با دستور رئیس‌جمهور
محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و مدیرعامل سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) در ادامه تصریح کرد: با دستور رئیس‌جمهور مقرر شده است تا 25 هزار مگاوات ظرفیت خورشیدی و 5 هزار مگاوات ظرفیت بادی به شبکه سراسری افزوده شود. این برنامه با هدف کاهش ناترازی برق کشور و پاسخ به نیازهای پیک تابستانی تدوین شده است.
طرزطلب با اشاره به سابقه عملکرد ساتبا گفت: از زمان تأسیس ساتبا، میانگین سالانه ظرفیت افزوده‌شده کمتر از 60 تا 70 مگاوات بود. در گذشته ظرفیت کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر نصب شده تنها 1214 مگاوات بوده و در برخی سال‌ها هیچ افزایشی نداشته‌ایم.»
وی افزود: در شش ماه گذشته بالغ بر 20 هزار مگاوات پروانه صادر شده و هم‌اکنون بیش از 78 هزار مگاوات تقاضای سرمایه‌گذاری دریافت کرده‌ایم.
مدیر عامل ساتبا با اشاره به موضوع پیک برق سال جاری خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های اردیبهشت، مرداد و تیر، پیک مصرف از 1200 به 1700 مگا وات برسد و برای پاسخ به این نیاز، دولت مجبور به مداخله شده است.
وی افزود: در برخی نقاط کشور از جمله خراسان رضوی، ظرفیت 114 مگا وات شناسایی و در شهر مشهد برای 39 مگا وات، پیمانکار مشخص شده است.
طرزطلب همچنین با اشاره به پیچیدگی‌های فرآیندهای موجود افزود: ما انجام اقدامات را به استان‌ها واگذار کرده‌ایم تا فرآیند واگذاری تسریع شود. در حال حاضر 34000 پرونده در جریان است. تجهیزات برخی پروژه‌ها خریداری شده و برای تأمین مالی حدود 1.5 میلیارد دلار منابع نیاز است که تاکنون حدود 10 درصد آن تأمین شده است.
وی عنوان کرد: پروژه‌هایی که بالای 50 درصد پیشرفت دارند باید مشمول تسهیلات شوند. در خصوص چاه‌های کشاورزی نیز اقدامات خوبی آغاز شده و آمادگی داریم برای 340 تا 350 مگا وات، ظرفیت تجهیزات لازم را تأمین کنیم. در ساتبا علاقه‌مندیم مشکلات کشاورزان را حل کنیم و تقاضا داریم برق سرمایه‌گذاران قطع نشود.
طرزطلب تأکید کرد: امیدواریم در روزها و هفته‌های آینده پروژه‌ها در مشهد و سایر شهرها آغاز شوند. با دستور رئیس‌جمهور ادارات دولتی موظف به نصب تجهیزان انرژی خورشیدی شده‌اند و وزارت نیرو نیز پیمانکاران را شناسایی کرده است. به‌زودی این موضوع به‌طور رسمی اعلام خواهد شد.
معاون وزیر نیرو گفت: اگر بتوانیم اطمینان حاصل کنیم که منابع باز می‌گردند، هیچ مانعی برای حمایت از سرمایه‌گذاران نداریم. برای چاه‌های کشاورزی نیز باید تفاهم‌نامه‌ای با ساختار مشخص تدوین شود تا پروژه‌ها به‌سرعت به بهره‌برداری برسند.
خراسان رضوی؛ قطب بالفعل و بالقوه انرژی‌های تجدیدپذیر کشور
در ادامه نشست، جواد خدایی، مشاور عالی استاندار و مسئول پیگیری پروژه‌های کلان و طرح‌های ویژه استان، ضمن تشکر از دست‌اندرکاران و سرمایه‌گذاران، به تبیین ظرفیت‌ها و اقدامات استان در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر پرداخت.
خدایی با اشاره به ظرفیت‌های برجسته خراسان رضوی در حوزه انرژی بادی و خورشیدی اظهار کرد: اگر مجموع ظرفیت انرژی بادی استان در کنار پهنه‌های خورشیدی در نظر گرفته شود، بی‌شک خراسان رضوی نه‌تنها قطب انرژی‌های تجدیدپذیر کشور است، بلکه باید به قطب بهره‌مندی از این ظرفیت نیز تبدیل شود.
وی تأکید کرد: استان خراسات بیشتر از 300 روز آفتابی دارد که 10 درصد بالاتر از میانگین کشوری است، و ضریب ساعت پیک 5.5 ساعته دارد که حدود 20 درصد بالاتر از میانگین کشور است که جایگاه ویژه‌ای به استان در حوزه انرژی خورشیدی می‌دهد.
او ادامه داد: در بخش بادی نیز استان از وجود 5 کریدور بادخیز، به‌ویژه کریدور خواف با میانگین سرعت باد 11 متر بر ثانیه و بیش از 330 روز بادی در سال برخوردار است که این مزیت‌ها در کنار میراث آسبادهای کهن، نشان‌دهنده سابقه دیرینه استان در بهره‌گیری از انرژی باد است.
خدایی خاطرنشان کرد: در حال حاضر ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر استان 128 مگاوات است که از این میزان، 51 مگاوات مربوط به نیروگاه‌های بادی و 77 مگاوات به نیروگاه‌های خورشیدی اختصاص دارد.
وی ادامه داد: این میزان، کمتر از 5 درصد کل برق تولیدی استان را شامل می‌شود و با توجه به ظرفیت‌های شناسایی‌شده، انتظار داریم سهم قابل توجه‌تری از برق استان از محل تجدیدپذیرها تأمین شود.
مشاور عالی استاندار خراسان رضوی با اشاره به رویکرد جدید استان در سال 1404 گفت: در انتهای سال گذشته، «ستاد توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر استان» با هدف راهبری شتاب‌گیری توسعه این حوزه تشکیل شد. همچنین، کمیته‌های متناظر شهرستانی به ریاست فرمانداران ایجاد گردید تا از طریق پیاده‌سازی یک مدل شبکه‌ای از پایین به بالا و مشارکت‌جویانه، فرآیند توسعه در سطح محلی نیز فعال شود.
خدایی تأکید کرد: این ستاد سه دستورالعمل مشخص در حوزه اهداف، تسهیلگری و نظارت دارد و هم‌اکنون به‌صورت فعال در حال اجراست.
وی در ادامه به چالش‌ها و موانع موجود در مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و گفت: عدم وجود مشوق‌های کافی، نبود الگوهای پایدار برای خرید تضمینی برق سبز و نبود اختیارات کافی در سطح استان‌ها، از جمله موانع عمده‌ای است که مانع جذب کامل سرمایه‌گذاران شده است.
مشاور عالی استاندار خراسان رضوی افزود: در همین راستا، پیشنهاد می‌شود اختیارات حداکثری به استان‌ها، شرکت‌های برق منطقه‌ای و دستگاه‌های مرتبط واگذار شود. همچنین، اعطای تسهیلات ویژه برای پروژه‌هایی که بالای 50 درصد پیشرفت دارند، به‌ویژه در قالب خطوط اعتباری خاص، باید در دستور کار قرار گیرد. تسهیل واردات تجهیزات موردنیاز نیروگاه‌ها نیز از دیگر الزامات تحقق اهداف تعیین‌شده است.
خدایی با بیان اینکه اعتماد سرمایه‌گذاران مهم‌ترین سرمایه توسعه است، افزود: از دولت تقاضا داریم با جلوگیری از اقدامات سلب‌کننده اعتماد، نظیر قطع برق مجموعه‌های سرمایه‌گذار، زمینه جذب پایدار سرمایه را فراهم آورد.
وی اظهار امیدواری کرد: با شکل‌گیری تفاهم‌نامه‌های مشخص با ساختارهای شفاف و بازگشت‌پذیر سرمایه، روند توسعه تسریع شود.
او در پایان تصریح کرد: با ظرفیت‌های گسترده‌ای که در استان شناسایی شده و با شبکه‌ای از مدیران متعهد و فعال در سرتاسر استان، از مشهد تا دورترین نقاط، قطعاً می‌توانیم به تحقق اهداف توسعه‌ای امیدوار باشیم. امید است در آینده نزدیک، پروژه‌های جدید با جدیت آغاز و استان خراسان رضوی به الگوی موفقی از توسعه تجدیدپذیر در کشور تبدیل شود.
راه‌اندازی پویش مردمی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر؛ مدلی نوین از مشارکت اجتماعی در خراسان رضوی
در ادامه جلسه، احسان گرایلی، سرپرست اداره‌کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، به تشریح ابعاد راه‌اندازی «پویش مردمی توسعه و ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر و سبز» پرداخت.
وی با تأکید بر اینکه این پویش نباید صرفاً به عنوان یک فعالیت تبلیغی دیده شود، گفت: اصلی‌ترین مسئله‌ای که ما در طراحی این پویش دنبال می‌کنیم، تعریف یک استراتژی ارتباطی مشارکتی و اقناعی است. به بیان دقیق‌تر، پویش توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در استان، یک مدل ارتباطی نوین است که با هدف آگاهی‌بخشی، تشویق به اقدام، و تسهیل ارتباطات مردمی طراحی شده و رویکرد آن صرفاً اطلاع‌رسانی تبلیغاتی نیست.
گرایلی در ادامه افزود: در طراحی این مدل ارتباطی، مخاطبان اصلی به سه گروه کلی تقسیم شده‌اند. یکی از این گروه‌ها، جامعه کشاورزان استان است که سهم مهمی در مصرف برق و در عین حال بهره‌مندی از انرژی‌های پاک دارند. برنامه‌ریزی محتوایی برای این گروه‌ها شامل آگاهی‌سازی، ارائه اطلاعات کاربردی و تشویق به مشارکت عملی در پروژه‌های انرژی سبز است.
وی خاطرنشان کرد: این پویش در چارچوب ساختاری متناظر با «ستاد توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر استان» طراحی شده و تمام دستگاه‌های اجرایی استان در اجرای آن مشارکت دارند. دستگاه‌ها، بر اساس مأموریت‌های تعریف‌شده، پای کار آمده‌اند تا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های ارتباطی خود، به گسترش این پویش کمک کنند.
گرایلی تصریح کرد: این یک مدل ارتباطی مشارکتی است که هدف آن ایجاد گفتگو، تولید و بازتولید محتوا با مشارکت خود مردم است. در واقع، ما به‌دنبال آن هستیم که پیام توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر نه‌تنها از طریق بیلبوردها و رسانه‌ها، بلکه از دل مردم و برای مردم منتشر شود.
سرپرست اداره‌کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی گفت: در این ساختار، تسهیل‌گرانی آموزش‌دیده به‌عنوان پیام‌آوران پویش ایفای نقش می‌کنند. این افراد از بستر شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه کانال‌ها و گروه‌های محلی و بومی استان، برای اطلاع‌رسانی هدفمند بهره می‌برند. علاوه بر این، فرآیندهای رصد پیام، اصلاح محتوا و بازتولید پیام نیز به‌صورت ساختاریافته در قالب استراتژی تعریف شده و در اختیار دستگاه‌ها قرار خواهد گرفت.
گرایلی در پایان با ابراز امیدواری نسبت به موفقیت این مدل ارتباطی گفت: امیدواریم این پویش نه فقط در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، بلکه به‌عنوان یک الگو و مدل استراتژی ارتباطی برای سایر موضوعات توسعه‌ای استان نیز مورد استفاده قرار گیرد. وی یادآور شد که پوستر رسمی این پویش نیز طراحی شده و در اختیار دستگاه‌ها و شبکه‌های مردمی قرار خواهد گرفت.