خبرگزاری آریا - دونالد ترامپ، چهل و هفتمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، در روزهای اخیر دوباره تلاش کرد تصویری خوشبینانه از آینده روابط واشنگتن و پکن به نمایش بگذارد. او در بیانی که برای اعضای کابینه خود ارائه داد، ضمن اشاره به مذاکرات در حال انجام، اظهار داشت که "آمریکا و چین در مورد تعرفهها به توافق خواهند رسید." این اظهارات در حالی منتشر شد که ترامپ با لحنی احساسی و نگرانکننده، وضعیت اقتصادی چین را توصیف کرد و گفت: "گزارشهایی که از عملکرد چین دیدهام، واقعاً اندوهانگیز است. نمیخواهم این اتفاق برای این کشور رخ دهد؛ شنیدن آن ناراحتکننده بود."
ترامپ در ادامه، روابط شخصی قوی خود با شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، را تأکید کرد و افزود: "من شی جینپینگ را خیلی دوست دارم، و دو کشور ما در حال مذاکره هستند." اما همزمان، با اینکه از علاقه شخصیاش به رهبر چین سخن گفت، با اعمال تعرفههای سنگینتر، رویکردی سختگیرانه و فشارآمیز را نسبت به پکن اتخاذ کرد.
رئیسجمهور آمریکا در ادامه ادعا کرد که کارخانههای زیادی در سراسر چین به دلیل عدم پذیرش محصولاتشان توسط بازار آمریکا، در حال تعطیلی هستند. او با اعتماد به نفسی مشخص، اعلام کرد: "ما محصولات چینی را نمیخواهیم، مگر اینکه آنها با ما منصفانه رفتار کنند. این موضوع شامل حقوق مالکیت معنوی و سایر موارد نیز میشود."
در دوم آوریل 2025، ترامپ در یک سخنرانی 48 دقیقهای که به مناسبت "روز آزادی" برگزار کرد، اقدام به اعلام تعرفه جهانی 10 درصدی بر تمامی کالاهای وارداتی به ایالات متحده کرد. علاوه بر این، تعرفه 25 درصدی بر خودروهای تولید شده در خارج از آمریکا نیز اعمال شد. برخی کشورها حتی با تعرفههای شدیدتری تا 50 درصد مواجه شدند.
یک هفته بعد، در نهم آوریل، ترامپ اعلام کرد که اعمال تعرفهها بهجز برای چین، بهمدت 90 روز بهصورت موقت متوقف خواهد شد و تعرفههای متقابل در این دوره به 10 درصد کاهش مییابد. اما در عین حال، او تعرفهای 125 درصدی علیه چین را افزایش داد و اظهار داشت: "به دلیل بیاحترامی چین به بازارهای جهانی، من تصمیم گرفتم تعرفههای موجود را بهطور فوری افزایش دهم. امیدوارم چین در آیندهای نزدیک متوجه شود که روزهای سوءاستفاده از آمریکا و دیگر کشورها، نه پایدار است و نه قابل قبول."
کاخ سفید نیز در ادامه اعلام کرد که کالاهای وارداتی از چین اکنون حداقل با تعرفه 145 درصدی مواجه میشوند. این تعرفههای "متقابل"، که ترامپ به آنها اشاره کرد، علاوه بر تعرفه 20 درصدی قبلی، فشار بیشتری را بر اقتصاد چین وارد میکند.
این رفتار نشاندهنده رویکرد دوگانه ترامپ در قبال چین است که به نوعی ترکیبی از ظرافت دیپلماسی و خشونت اقتصادی است. از یک سو، او با اظهارات خوشبینانه و تأکید بر روابط شخصی نزدیک با شی جینپینگ، رهبر چین، تصویری صلحطلبانه و آرامشبخش از خود ارائه میدهد. این رویکرد به ویژه زمانی مشهود است که او از علاقه شخصی خود به شی جینپینگ سخن میگوید و اشاره میکند که دو کشور "در حال مذاکره" هستند . این نوع بیانات، ضمن کاهش فشار روانی عمومی، ممکن است به عنوان یک پل دیپلماتیک برای کاهش تنشها عمل کند.
از سوی دیگر، ترامپ با اعمال تعرفههای سنگین و افزایش فشار اقتصادی بر چین، نشان میدهد که او حاضر به پذیرش وضعیت فعلی روابط تجاری و اقتصادی نیست. تصمیم او به افزایش تعرفهها تا 145 درصد بر کالاهای وارداتی چینی، نمونهای واضح از فشار حداکثری است که واشنگتن بر پکن وارد میکند . این سیاستها که به طور مستقیم بر بازارهای جهانی تأثیر میگذارند، نه تنها نشاندهنده عدم تمایل ترامپ به پذیرش شرایط موجود است، بلکه بیانگر این است که او از اهرم اقتصادی به عنوان ابزاری قدرتمند برای رسیدن به اهداف سیاسی و تجاری خود استفاده میکند .
این استراتژی، که ترکیبی از دیپلماسی و فشار اقتصادی است، بخشی از سیاست "فشار حداکثری" ترامپ به شمار میرود. این رویکرد نه تنها به منظور تغییر رفتار چین طراحی شده، بلکه به عنوان ابزاری برای انتقال پیام به سایر کشورها نیز عمل میکند که آمریکا تحت هیچ شرایطی از حقوق خود در معاملات تجاری صرفنظر نخواهد کرد .
با این حال، این رویکرد دوگانه ممکن است به دلیل تضاد ذاتی آن، بازتابهای متفاوتی در سطح بینالمللی داشته باشد. در حالی که اظهارات دوستانه ترامپ ممکن است به کاهش تنشهای دیپلماتیک کمک کند، اعمال تعرفههای سنگین و فشار اقتصادی میتواند واکنشهای منفی و حتی مقابلهای از سوی چین را به دنبال داشته باشد . این پارادوکس در سیاستهای ترامپ نشان میدهد که او در پی ایجاد تعادل ظریفی بین دیپلماسی و فشار است، اما موفقیت این استراتژی به شدت به نحوه پاسخگویی چین و واکنشهای بینالمللی بستگی دارد .
به طور خلاصه، ترامپ با این رویکرد دوگانه، نه تنها به دنبال تغییر رفتار چین است، بلکه به نوعی بازارهای جهانی را نیز به چالش میکشد تا به نقش واقعی ایالات متحده در اقتصاد جهانی پی ببرند. این استراتژی، هرچند پیچیده و دوگانه، نشاندهنده تلاش ترامپ برای حفظ موقعیت برتر آمریکا در صحنه بینالمللی است .