خبرگزاری آریا - سیاست خارجی ایران در حال گذر از یک رویکرد ایدئولوژیک به یک رویکرد
عمل‌گرایانه و تجارت‌محور است. این تحول در پاسخ به فشارهای اقتصادی داخلی و
تغییرات منطقه‌ای و جهانی صورت می‌گیرد. با این حال، چالش‌هایی مانند
محدودیت‌های اقتصادی و تعارض درونی بین تندروها و میانه‌روها همچنان وجود
دارد. بزرگ‌ترین فرصت برای ایران در انعطاف‌پذیری و پذیرش عمل‌گرایی
اقتصادی نهفته است. این تحلیل بر اساس گزارش موسسه خاورمیانه ارائه شده است
.
دیپلماسی اقتصادی عمل‌گرایانه
سیاست خارجی ایران در دوره فعلی، به‌ویژه در تعامل با ایالات متحده، بر دیپلماسی اقتصادی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای متمرکز شده است. این رویکرد نشان‌دهنده یک چرخش تاکتیکی است که در آن دستاوردهای کوتاه‌مدت و اقتصادی اولویت دارند. وزارت امور خارجه ایران، با اشاره به امکان لغو تحریم‌ها و جذب سرمایه‌گذاری آمریکایی، نشان می‌دهد که تهران به دنبال تسکین اقتصادی و ادغام مجدد در نظام جهانی است. این رویکرد، که به عنوان "فصلی جدید" در سیاست خارجی ایران مطرح شده است، با وجود مخالفت‌های داخلی، به‌عنوان یک استراتژی عمل‌گرایانه تلقی می‌شود .
آشتی ایران و عربستان سعودی
آشتی ایران و عربستان سعودی در سال 2023، با میانجی‌گری چین، نشان‌دهنده کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. این تغییر بیشتر به‌عنوان یک حرکت تاکتیکی برای مدیریت ریسک‌ها تفسیر می‌شود تا یک تغییر استراتژیک پایدار. عربستان سعودی با تعامل مستقیم با بخش نظامی ایران، به‌ویژه سپاه پاسداران، به دنبال تضمین ثبات منطقه‌ای و اجتناب از درگیری‌های بزرگ است. این روابط همچنان تحت تأثیر فشارهای خارجی و رقابت‌های ساختاری قرار دارد .
گرایش استراتژیک به شرق
روابط ایران با روسیه و چین به‌عنوان بخشی از استراتژی مقابله با تحریم‌های غربی، در حال تحکیم هستند. ایران از مشارکت در چارچوب‌هایی مانند سازمان بریکس و سازمان همکاری شانگهای برای مقاومت در برابر فشارهای ایالات متحده استفاده می‌کند. با این حال، این همکاری‌ها بیشتر تاکتیکی هستند و بر پایه همگرایی عمیق استراتژیک نیستند. ایران از این روابط برای حفظ نفوذ منطقه‌ای خود در حالی که با ایالات متحده گفت‌وگو می‌کند، بهره می‌برد .
محرک‌های داخلی تغییر سیاست خارجی
مشکلات اقتصادی ایران نقش کلیدی در تغییر سیاست خارجی این کشور ایفا کرده‌اند. تهران در حال ارزیابی مجدد سیاست‌های خود است و به دنبال الگوبرداری از مدل روابط کشورهای عربی خلیج فارس است که از سیاست‌های مذهبی به دیپلماسی اقتصادی و تجارت‌محور تغییر جهت داده‌اند. این تحولات نشان می‌دهد که ایران به دنبال تسکین اقتصادی و ادغام مجدد در نظام جهانی است .
تغییر تاکتیکی در حمایت از متحدان
استراتژی منطقه‌ای ایران در حمایت از متحدان مانند حزب‌الله، حماس و حوثی‌ها با چالش‌هایی روبرو شده است. تهران در حال بازنگری در حمایت خود از برخی از این گروه‌ها است تا از تشدید تنش‌ها جلوگیری کند و به دنبال مدیریت بهتر تنش‌ها با ایالات متحده باشد. این تغییر نشان‌دهنده یک رویکرد موازنه‌ای عمل‌گرایانه است که در آن امنیت ملی ایران اولویت دارد .
دو‌راهی سیاست خارجی ایران
سیاست خارجی ایران در حال گذر از یک رویکرد ایدئولوژیک به یک رویکرد عمل‌گرایانه و تجارت‌محور است. این تحول در پاسخ به فشارهای اقتصادی داخلی و تغییرات منطقه‌ای و جهانی صورت می‌گیرد. با این حال، چالش‌هایی مانند محدودیت‌های اقتصادی و تعارض درونی بین تندروها و میانه‌روها همچنان وجود دارد. بزرگ‌ترین فرصت برای ایران در انعطاف‌پذیری و پذیرش عمل‌گرایی اقتصادی نهفته است. این تحلیل بر اساس گزارش موسسه خاورمیانه ارائه شده است .